Compassie betekent letterlijk medelijden. Dat lijkt op het eerste gezicht misschien niet zo positief, maar iedereen lijdt wel eens. En medelijden, mee lijden, betekent dat je snapt waar de ander het moeilijk mee heeft. Je begrijpt waar de ander mee zit en je kunt de ander steunen. Compassie is je openstellen voor de pijn (of het ongemak) die de ander voelt, zonder hier een oordeel over te hebben.
Compassie voor jezelf
Zelfcompassie is eigenlijk precies hetzelfde als compassie, maar dan voor jezelf. Jezelf behandelen zoals je een goede vriend of vriendin zou behandelen. Dat vinden we vaak lastiger dan compassie voelen voor een ander. Gelukkig kun je het oefenen!
De drie-eenheid van zelfcompassie
Laten we beginnen met de drie aspecten die belangrijk zijn voor zelfcompassie:
- Vriendelijkheid voor jezelf. Ook als er iets fout gaat. We geven onszelf erg vaak de schuld en we zijn onze meest kritische en strenge beoordelaar. We kennen allemaal het stemmetje: “Wat ben ik ook een sukkel, ik dacht al dat ik het niet kon. Zie je nou wel…” Tegen een goede vriend(in) zou je zoiets niet zeggen. Dan zou je eerder zeggen: “Kan gebeuren. Het is natuurlijk niet fijn, maar volgende keer beter. Overkomt ons allemaal wel eens.” En dan geef je nog een knuffel. Fijn toch? Probeer deze vriendelijkheid ook eens bij jezelf:)
- Menselijkheid. Een leven zonder lijden of zonder fouten maken bestaat niet. We zijn allemaal mensen. Lijden en fouten maken is daar een onderdeel van. Daarin ben je niet alleen. Maar soms voelen we ons wel alleen en lijkt het alsof iets alleen ons overkomt. Het besef dat fouten maken of iets moeilijk vinden onderdeel is van het leven, van mens zijn, relativeert en ontschuldigt. Zonder dat het betekent dat je een slachtoffer bent.
- Mindfulness. Openstaan voor dat wat er is, zonder oordeel. Niet iets wegdrukken, ook niet ergens in blijven hangen. Jouw gevoelens en gedachten zien als gevoelens en gedachten, creëert afstand en maakt je er bewust van. Dit zorgt ervoor dat je objectiever naar de situatie kunt kijken en adequaat kunt reageren.
Deze drie aspecten zijn niet opzichzelfstaand. Vriendelijkheid, menselijkheid en mindfulness hangen allemaal samen en versterken elkaar. Richt je je op één van de aspecten, dan worden de overige twee ook toegankelijker.
Hoe zit het bij jou?
Tijd voor een korte reflectie:
- Welke van de drie aspecten pas je al toe?
- Welke zou je graag willen versterken?
- Is er een recente situatie waarin je eigenlijk te hard was voor jezelf?
- Hoe kun je deze 3 aspecten toepassen om de situatie met meer zelfcompassie te benaderen?
Een leuker leven met meer compassie
Zelfcompassie zorgt ervoor dat je meer kunt ontspannen. In plaats van reageren vanuit je emoties, kun je reageren op een manier die bij de situatie en bij jou past. Je maakt even een pas op de plaats om je bewust te worden van wat er gebeurt en je geeft jezelf bewust wat liefde. Zelfcompassie maakt je blijer, meer ontspannen, maar ook productiever! Daarover in een volgend artikel meer.
Ook meer compassie ervaren? Je kunt je aanmelden voor een workshop Zelfcompassie. In een dagdeel gaan we in op wat het betekent en hoe jij het in je leven kunt toepassen. Heb je een specifieke vraag of wil je graag helderheid over een bepaalde situatie in je leven? Dan kan een individueel coachingstraject afgestemd op jou fijn zijn.
Gebruikte bronnen:
- Neff, K. D., & Dahm, K. A. (2014). Self-Compassion: What it is, what it does, and how it relates to mindfulness (pp. 121-140). In M. Robinson, B. Meier & B. Ostafin (Eds.) Mindfulness and Self-Regulation. New York: Springer.
- Neff, K. D. (2003b). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2, 85-102.
- Boek van Dr. Shauna Shapiro – Goedemorgen, ik hou van jou (2021). Reset je brein met mindfulness en zelfcompassie voor meer ontspanning en geluk.